جاذبه‌های گردشگری ماسوله در همان دیدارهای نخست، هوش از سرم پراند؛ روستایی کوچک و برآمده از تپه‌های کوه با آن خانه‌های عجیب و غریبش، انگار قسمتی از بهشت در این گوهر پنهان شده از مه قرار گرفته است. سبک معماری منحصر به فردش که در آن حیاط جلوی هر خانه، سقف خانه دیگری است که در دل پوششی از مه و چمن‌زارهای سبز خودنمایی می‌کند، نه تنها نزدیک به معجزه نیست، بلکه چیزی فراتر از آن است. زیبایی طبیعی این منطقه از استان گیلان، هر ساله تعدادی بسیاری گردشگر را به خود جذب می‌کند، زیرا چشم‌انداز شادابش روان آدمی را تازه می‌کند. همین‌که ریه‌هایم را از هوای کوهستانی ماسوله پر کردم، آرام و بی‌اختیار به گشت و گذار در روستا پرداختم.سفر به ماسوله این شهر خیال انگیز و مه آلود برای هر گردشگری لذت بخش خواهد بود. به ماسوله خوش آمدید.
جاذبه‌های گردشگری ماسوله
روستای تاریخی ماسوله و در 55 کیلومتری رشت، بر پهنه کوه‌های البرز در منطقه‌ای کوهستانی – جنگلی و نزدیک به سواحل جنوبی دریای خزر و در ارتفاع 1050 متری از سطح دریا واقع شده است. این روستا 16 هکتاری دارای جمعیتی در حدود 600 نفر است که در همسایگی شهرهای خلخال در غرب، ماسال در شمال و طارم در جنوب است.
چشم‌انداز فوق‌العاده و باور‌نکردنی ماسوله، به اندازه کافی هر انسانی را به خود می‌خواند. این روستا در سراسر منطقه جنگلی سردار در شهرستان فومن در استان گیلان واقع شده است. نام‌های تاریخی آن «ماسالار» و «خورتاب» است. همچنین، مردم محلی ماسوله به زبانی نزدیک تالشی صحبت می‌کنند که در منطقه شمال غرب ایران رایج است.
ماسوله دارای تاریخی در حدود هشتصد تا هزار سال است. وجود گورستان‌های متعدد در داخل و خارج از شهر، نشان بافت قدیمی آن دارد. طرح تجمعی خانه‌های روستا به صورت موازی با شیب کوه است. ترکیبی از چنین معماری باشکوه در کنار مناظر طبیعی که همگی جاذبه‌های گردشگری ماسوله هستند، باعث شده است مکانی مناسب برای زندگی مردم و مرکزی برای گردشگری ملی و بین المللی باشد.
روستای اول ماسوله در حدود 6 کیلومتری شمال غربی روستای فعلی قرار دارد که به «ماسوله قدیمی» مشهور است. مردم از روستای قدیمی به دلیل مریضی و حملات همسایه‌ها به مکان فعلی نقل مکان کرد‌ه‌اند. همچنین باید خاطر نشان کرد که ماسوله دارای ترکیب فرهنگیِ تالشی، ترکی و گیلکی است.
معماری روستای ماسوله بسیار منحصر به فرد است، زیرا به دلیل فقدان هرگونه زمین صاف، خانه‌ها بر روی دامنه کوه ساخته شده‌اند و با یکدیگر ارتباط دارند. ماسوله روستایی چند طبقه‌ای است که در آن سقف خانه‌ها در شیب کوه به عنوان حیاط خانه بالایی تلقی می‌شوند. خانه‌ها عمدتا ساختاری دو طبقه و به ندرت یک یا سه طبقه‌ای هستند. یک خانه بزرگ شامل: راهرو، زیرزمین، اتاق نگهداری، راه پله‌هایی برای اتصال اولین و دومین طبقه، حمام، اتاق نشیمن مهمان، اتاق نشیمن خانواده و ایوان هستند. خانه‌های کوچک‌تر بسیار ساده ساخته شده‌اند. هر ساله ساکنان ماسوله گلدان‌های زرد را به بیرون خانه‌های خود می آوردند و سقف‌ها را با گل‌های اسطوخودوس می‌پوشانند.
خاک رس زرد برای دید بهتر در مه، نمای بیرونی خانه‌ها را زینت داده است که به جاذبه‌های گردشگری ماسوله افزوده است. بیشتر بنا‌ها دارای پنجره‌های رنگارنگ و بالکن هستند و اتاق‌هایی دارند که مخصوص زمستان و تابستان‌اند. اتاق مورد استفاده در زمستان «سومه» نام دارد که در انتهای خانه قرار دارد و نور زیادی نمی‌گیرد، ولی اتاق تابستان در جلوی خانه قرار دارد تا از حداکثر نور خورشید در تابستان استفاده شود. در وسط اتاق یک شومینه قرار دارد که اعضای خانواده از آن برای آشپزی و گرم نگه داشتن خود بهره می‌برند.
مسیرها و کوچه‌ها به دلیل داشتن پله و شیب‌دار بودن، جلوی ورود هر گونه وسیله نقلیه موتوری را گرفته‌اند و حضور آن‌ها در داخل روستا ممنوع است. با این حال، برای گشت و گذار در روستا باید با پای پیاده مسیر را طی کرد. حیاط و سقف، هر دو به عنوان مناطق عابر پیاده شبیه به خیابان‌ها عمل می‌کنند. با وجود اینکه روستایی کوچک است، می‌توانید در عرض چند دقیقه تمام نقاط آن را به تمام برسانید. تنها مشکل ممکن است توان و استقامتتان باشد، زیرا همه چیز آن در بالا رفتن از دامنه کوه خلاصه می‌شود.
ماسوله سه امامزاده دارد که یکی از آن‌ها در داخل روستا است و دوتای دیگر در کوه‌های نزدیک به روستا واقع شده است. امامزاده «عون بن علی» معروف‌ترین آن است که مردم محلی آن را قلندر خانه می‌نامند، اصطلاحی که به دوران صفویه مرتبط می‌شود و به معنای «خانه یک درویش سرگردان» است. این بنای مذهبی زیبا دارای ساختار هشت ضلعی می‌باشد و درب آن از آبنوس که طرح‌های چشمگیری بر روی خود دارد، ساخته شده است. در داخل امامزاده یک کتیبه 1200 ساله که با آیات قرآن کریم مزین شده است، قرار دارد.
ماسوله با رودخانه‌ای نزدیک به خود و جنگل‌های اطرافش که از بلوط، توسکا و درختان خاکستری پوشیده شده است، منطقه‌ای به شدت زیباست. ماسوله آب و هوایی نیمه کوهستانی دارد، تابستان‌هایی خنک و مرطوب و زمستان‌هایی سرد و مه‌آلود. این روستا دارای رطوبت 87٪ است و 100 روز در سال را در پوششی از مه غلیظ می‌گذراند. «ماسوله رودخان» و «تریشوم»، از نزدیک‌ترین آبشارها به ماسوله هستند که در نهایت به روستا می‌رسند تا منبع آب آن را تامین کنند.
علاوه بر نزدیکی به دریا، ماسوله در منطقه‌ای کوهستانی در ارتفاعات بالا واقع شده است. از این رو، آب و هوای آن ترکیبی از هوای متوسط کوهستانی و هوای مرطوب ساحلی است. مه‌آلوده بودن، آب و هوای غالب ماسوله است، ولی درختان، مراتع و کوه‌ها از روستا قابل دیدن است. کوه‌های ماسوله از معادن آهن، کوارتز و روی بهره می‌برند. در زمان فتحعلی شاه قاجار، وجود این معادن سبب ساخت توپ توپخانه‌های ایرانی در ماسوله شد.در این راستا، از جاذبه‌های گردشگری ماسوله می‌توان به آبشارهای 20 تا 30 متری و چندین چشمه معدنی با ویژگی‌های درمانی اشاره کرد که در داخل جنگل‌های متراکم احاطه شده است.
با توجه به این که اینجا با کوه‌ها و جنگل‌های انبوه احاطه شده، اما مناظر طبیعی در اطراف ماسوله بی‌شمارند. در این روستای کوهستانی در ایران تعداد زیادی از مسیرهای پیاده‌روی وجود دارد که از جنگل‌های متراکم که در معرض بارش قرار دارند، می‌گذرد. اگر به دنبال چشم‌اندازهای طبیعی و پیچیده‌تر ماسوله هستید، می‌توانید به «قله شاه معلم» یا «ییلاق کوربار» بروید. برای هر دو این مناطق، نیاز به استقامت بالا و راهنمای محل دارید.
در حالی که ماسوله قبلا به جاده ابریشم منطقه گیلان معروف بود و مردم از دور و نزدیک برای کسب و کار و فروش کالا در اینجا دور هم جمع می‌شده‌اند، ولی به مرور زمان این نقش در ماسوله کمرنگ شد. با این حال، هنوز فروش عروسک‌های محلی و جوراب‌های رنگارنگ در کوچه‌های ماسوله دیده می‌شود که مسافران را سر ذوق آورده و می‌تواند سوغاتی مناسبی خریداری کنند. به راستی، این یکی از فوق‌العاده‌ترین جاذبه‌های گردشگری ماسوله است.
بازار ماسوله در فضای باز قرار دارد و قلب اقتصادی روستا را در بر می‌گیرد. دارای چهار طبقه است که هر کدام به طور مستقل با یکدیگر ارتباط دارند و منظره‌ای زیبا از سمت جنگل را پشتیبانی می‌کند. در بازار، کارگاه‌های چموش دوزی (کفش‌های دست ساز چرمی دوزی)، جواهرسازی، مغازه‌های چاقو، نانوایی، فروشگاه‌های مواد غذایی و مغازه‌های فروش عروسک‌های محلی، جوراب‌های رنگارنگ دست ساز و دیگر صنایع دستی وجود دارند.
از جاذبه‌های گردشگری ماسوله می‌توان به کافی‌شاپ‌های کوچک و سنتی را اشاره کرد که از مسافران و گردشگران با چای و نان محلی خوشمزه پذیرایی می‌کنند. این روستا یک سالن آرایش قدیمی و یک کتاب‌فروشی دارد که آهنگ‌های قدیمی و بومی منطقه را پخش می‌کند. شعری از سهراب سپهری (شاعر معاصر ایرانی) در گوشه‌ای از ماسوله و در مغازه‌ای که روزگاری در آن چای نوشید، چنین نوشته شده است: «ما برای نوشتن به ماسوله آمدیم، ولی نمی‌توان آن را نوشت، ماسوله را باید دید.»
کلام آخر
تمام این ویژگی‌ها به روستا کمک کرده است تا به یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری در کشور بدل شود. هزاران مسافر در طول سال از این روستای تاریخی با آن منظره‌های طبیعی زیبایش دیدن می‌کنند. گردشگران به دلیل دما و آب و هوای مرطوبش در تابستان از ماسوله دیدن می‌کنند. گرچه جاذبه‌های گردشگری ماسوله در فصول دیگر بیش از تابستان خود را نمایان می‌سازند. تمام مسافران به مناظر طبیعی علاقه‌مندند، آن‌ها نه تنها می‌توانند چشم‌اندازهای بی‌نظیر آن را ببینند، بلکه برایشان مناسب است که از مکانی آرام و در سکوتی مطلق که تنها صدای طبیعت به گوش می‌رسد، کمال لذت را ببرد.
چندین هتل در ماسوله قرار دارد که برای اسکان مناسب هستند. اما پیشنهاد می‌کنیم در فصول خلوت سال، در خانه‌های زیبای محلی که یک یا چند اتاق دارند، برای یک یا چند شب اقامت کنید. همچنین، جهت اجاره آنلاین ویلا و خانه در ماسوله به وبسایت شب مراجعه کرده و با اطمینان خاطر اقامتگاه خود را رزرو کنید.
